February 5, 2015

කයිමන් දොරකඩ | Kaiman Gate


"පාරු පාලමෙන් කොළඹට ගැල් පේලිය සැපත් වුණා
ගෑස් පහට ළං වෙනකොට අපි හොඳටම හවස් වුණා
සෙක්කු වීදියේ කම්බා දැක උඹ මට මතක් වුණා
කයිමන් දොරකඩ ඉඳපං මං එනතුරු සෙලෙස්තිනා"

එදානං සෙලෙස්තිනා එතෙනට වෙලා බලං හිටියට අදනං කයිමන් දොරටුව කියල එකක් නෑ.. තියෙන්නෙ පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවෙන් සංරක්ෂණය කරපු ඝණ්ඨාර කුළුණක් විතරයි. :)
ඉතිහාසයට, අතීත නටබුන් වලට කවදත් මනාප සංචාරකතුමා ඔය ඝණ්ඨාර කුළුණ බලාගෙන එන්නත් එක්ක ඊයෙ පෙරේදා දවසක කොටුවෙ රවුමක් දැම්මා. 

ලංකාව පළමු වතාවට පිට දේශක්කාරයින්ගෙ යටත් විජිතයක් බවට පත්වුණේ පෘතුගීසි පාලනය යටතෙ. පරංගින්ගෙ ප්‍රධානතම බලකොටුව වුණේ කොළඹ කොටුව. අද හඳුන්වන ඕල්කට් මාවත සහ අවට ප්‍රදේශය වටකරමින් පෘතුගීසින් කබොක් ගල් වලින් විශාල ප්‍රකාරයක් බැන්දා. ඒ විශාල තාප්පයෙන් කොටු වුණ කොටස තමයි කොටුව විදිහට හැඳින්වුනේ. තාප්පයෙන් පිටත පිටකොටුව. පිටකොටුවෙ ඉඳන් එන කෙනෙකුට කොටුවට ඇතුල් වෙන්න තිබ්බෙ එකම එක මාර්ගයක්, නැත්නම් දොරටුවක් විතරයි. ඒ තමයි කයිමන් දොරටුව. 
මේ කයිමන් ගේට්ටුව විවෘත වුණේ ශාන්ත ජෝන් ඇළ මාර්ගය (St. John's Canel) මතින් ඉදිවුණ පාලමට. පසු කාලයකදි ඉංග්‍රීසින් විසින් මේ කොටුව වටා තිබුණු ප්‍රකාරය කඩා දමලා ශාන්ත ජෝන් ඇළ සහ ඒ අවට පහත් බිම් පුරවල කොටුව සහ පිටකොටුව එකම භූමියක් විදිහට පත් කරා. 

                              ඉංග්‍රීසින් විසින් කොටු බැම්ම කඩා දැමීම (මූලාශ්‍රය - lankapura.com)

ඒ නිසා අද ඉතිරිවෙලා තියෙන්නෙ කයිමන් දොරටුව අසල තිබුණු සුවිශාල ඝණ්ඨාර කුළුණ විතරයි.


 පිටකොටුව ප්‍රධාන වීදියෙ ඉඳන් ඕල්කට් මාවත දෙසට 4 වෙනි හරස් වීදිය පටන් ගන්න තැනම තමයි මේ ඝණ්ඨාර කුළුණ පිහිටලා තියෙන්නෙ.


 කාලය කොයිතරම් දේවල් වෙනස් කරනවද..

පෘතුගීසින් නම් මේ දොරටුව හැඳින්නුවෙ "පුර්ටෙ රෙයිනා" හෙවත් "බිසෝ දොරටුව" යන නමින්ලු. ලන්දේසී යුගය වෙනකොටත් මේ පවුර සහ දොරටුව ඒ විදිහටම තිබුණා. ලන්දේසි මේ දොරටුව හැඳින්නුවෙ කයිමන් දොරටුව නමින්. ඒකට විශේෂ හේතුවක් තිබුණා. ඉහත සඳහන් කරපු ශාන්ත ජෝන් ඇළ බේරෙ වැවට සම්බන්ධයි. බේරෙ වැවේ හිටිය කිඹුලන් මේ ඇළ මාර්ගය දිගේ ඇවිත් මේ දොරටුව අසල හිඳිමින් කුණු කසල ආදිය කා දමමින් ජීවත් වුණාලු. හැම වෙලාවෙම කිඹුලන් ගැවසුණු තැනක් නිසා මෙතැනට ලන්දේසි බසින් Kaimaan Port විදිහට හඳුන්වන්න පටන් ගත්තා. ලන්දේසි බසින් කයිමාන් කියන්නෙ කිඹුලන්ටලු.  

මේ සුවිශේෂි දොරටුව පිහිටි තැන අදට ඉතිරිවෙලා තිබෙන මේ ඝණ්ඨාර කුළුණ මීටර් හතරක් විතර උස ආරුක්කු හැඩයෙන් යුක්ත එකක්. ඝණ්ටාරය බුවනෙකබාහු රජතුමා විසින් කතෝලික පියතුමන්ලගෙ ඉල්ලීමක් පිට වර්තමාන ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටෙ ප්‍රදේශයෙ හදපු ශාන්ත ෆ්‍රැන්සිස් මුනිතුමන්ට කැප කරන ලද දේවස්ථානයකට අයිති ඝණ්ටාරයක්. මේ ඝණ්ඨාරය ඒ කාලෙදි එදිනෙදා වාදනය වුණේ රාත්‍රී කාලයෙදි කයිමන් දොරටුව වහන අවස්ථාව දැනුම් දෙන්නට.

නිල වශයෙන් අවසන් වතාවට මේ ඝණ්ටාරය වාදනය වෙලා තියෙන්නෙ බ්‍රිතාන්‍ය යුගයෙදි. ඒ 1926 ජනවාරි 21 වෙනිද පස්වැනි ජෝර්ජ් රජුගෙ අභාවය දැනුම් දීමටත්, ජනවාරි 28 ඔහුගේ දේව මෙහෙය වෙනුවෙනුත් සහ 1945 අගෝස්තු 14 වැනිදා දෙවන ලෝක යුද්ධයෙ අවසාන කාලයෙදි ජපානය යටත් වුණු දිනයෙදි.

ඒ කාලයෙ අධිකරණය මගින් වරදකරුවන් වුණු ඇතැම් අයව එල්ලා මරන ස්ථානයත් තිබිල තියෙන්නෙ කයිමන් දොරකඩ අසල තැනක. මිනීපෙට්ටි වෙළඳාමටත් කයිමන් දොරකඩ ප්‍රදේශය ප්‍රසිද්ධ වුණාලු.

බ්‍රිතාන්‍ය යුගය වෙනකොට මේ කයිමන් දොරකඩ අසල ප්‍රදේශය වෙළඳ මධ්‍යස්ථානයක් බවට පත්වෙනවා. ලන්දේසි යුගයෙදි ඔවුන්ගෙ කාසි මුද්‍රණය කර තිබෙන්නෙත් ඒ අසල තිබූ මුද්‍රණාගාරයකින්. (VoC)    

"කොළඹ කොටුවෙ කොටු දොරකඩ නෝනච්   චී
   නුඹ බලන්ට මා එනකොට රෑ වෙච්                  චී 
  නුඹට ගෙනා තල සූකිරි දිය වෙච්                     චී
  අදට පිනට දොර ඇරපං නෝනච්                     චී

තවත් රස්තියාදුවකින් හමුවෙමු.. :)

18 comments:

  1. සංචාරකයගෙන් කාලෙකින් ආපහු වටිනා සටහනක්. ඔය ගන්ටාර කුලුන දැක්කට ඒ පිටිපස්සේ තියෙන මේ කතාව දන්නේ අද .ස්තුතියි උඹට

    ReplyDelete
    Replies
    1. ගොඩක් කාලෙකින් තමයි ලිපියක් ලීවෙ..
      මොනවහරි දෙයක් දැනගත්තනං ඒ ඇති...

      Delete
  2. මොකක්ද යකෝ ක්ම්නෙට් එකට වුනේ , මේක පෙන්නේ නෑනේ

    ReplyDelete
    Replies
    1. ඔය පේන්නෙ යස අගේට :3

      Delete
  3. අහ් කාලෙකින් ලියලා... වැදගත් ලිපියක් සංචා..

    ReplyDelete
  4. වෙල්කම් බැක් සංචාරකයෝ.. මොකෝ උනේ පහුගිය දවස් ටිකේ..?

    කවදත් වගේ ලිවිල්ලනම් පට්ටයි. ඒ වගේම තොරතුරු ටිකත් ගොඩක් වටිනවා. මගේ හිතට කාලයක් වද දුන්න ප්‍රශ්නෙකට ඔන්න අද මට උත්තරයක් ලැබුනා. ඒක තමයි, මොකද්ද මේ කයිමන් දොරටුව, කොහොමද ඒ නම හැදුනෙ කියන එකට.

    ReplyDelete
    Replies
    1. පහුගියි දවස් ටිකේ බ්ලොග් එකක් කියවන්නවත් හම්බුන්නෑ හරියට.. මගෙ ලැප් රාජයා ලෙඩ දෙන්න පටන් ගත්තා..

      ස්තූතියි මනෝ..

      Delete
    2. ඔය ලොකු බොරුවකි.මේකා පිලුම් බලමින් ගේම් ගසමින් බුකියේ කාලය කමින් සිටිනු මම දැක්කෙමි.

      Delete
    3. හා හා කට.! :D

      අමූලික ඇත්තම කීවොත් පහුගිය ටිකේ මේ බලපු බලපු බ්ලොග් වල දේසපාලන පෝස්ට් වැහි වැහල තිබ්බ නිසා එපා වෙලා තිබ්බෙ.. ලැපත් කැඩුණ ඉතිං.. :P

      Delete
    4. ඔය දේසපාලන සීන් එක නම් මටත් උනා සංචෝ

      Delete
  5. කයිමන් දොරකඩ අහලා තිබුනා වුනාට මාත් මේ වෙනකන් ඕක බලන්න ගිහින් තිබුනේ නෑ.. උඹ කිවුව කතාවත් ඇත්ත තමයි.. කාලය හුඟක් දේවල් වෙනස් කරනවා..

    ReplyDelete
    Replies
    1. ඒකනෙ...මේ පස යට කොච්චර ඉතිහාසයක් සැඟවිලා තියනවද... :)

      Delete
  6. ඉතාමත්ම වටිනා ලිපියක්. අහල දැකල තිබ්බට ඔය තරම් ඉතිහාස කතාවක් නම් දැනන් හිටියෙ නෑ.ජය වේවා!!!

    ReplyDelete
    Replies
    1. දැන් දන්නව නොවැ.. :P
      ස්තූතියි මනා...

      Delete
  7. මේ ලිපිය දැක්කෙ නැත්තෙ ඇයි කියල කම්පනා කොලා....
    පස්සෙ තමයි මතක් වුනේ පහුගිය කාලෙ දේසපාලනේ හංද මං බොග් වලට ගොඩ වෙන එක නෙවී බොග් පැත්ත පලාතෙ යන එකම නැවැත්තුව නේද කියල...
    අගේ ඇති ලිපියක්....
    නොදන්න දෙයක් බෙදාහදාගත්තට ගොඩක් ස්තූතිියි උමට මලේ...
    ජයෙන් ජයම වේවා

    ReplyDelete
  8. නියමයි මචං. බොහොම ස්තූතියි.

    ReplyDelete

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...